Fotogrametrik Harita Nedir?

Topografik haritalar oluşturmak için fotoğrafların kullanılmasına dair fikir ilk kez Fransız Dominique F. Arago tarafından yaklaşık 1840 yılında önerilmiştir. Bu yazımızda fotogrametri ve fotogrametrik harita hakkında bilinmesi gerekenleri anlatacağız.

Fotogrametrinin Özellikleri Nelerdir?

Fotogrametrinin birçok çeşidi vardır. İki boyutlu verilerden üç boyutlu ölçümlerin çıkarılmasıdır. Örnek vermek gerekirse; fotografik görüntü düzlemine paralel bir düzlemde yatan iki nokta arasındaki mesafe eğer görüntünün ölçeği biliniyorsa görüntü üzerindeki mesafeler ölçülerek belirlenebilir. Fotogrametrenin özelliklerine değinecek olursak;

· Fotogrametri, optik ve projektif geometri dahil olmak üzere birçok disiplin yönteminden faydalanır. 3B koordinatlar 3B boşluktaki neşe noktalarının konumlarını tanımlar.

· Görüntü koordinatları, nesne noktalarının görüntülerinin film veya elektronik görüntüleme cihazındaki konumlarını tanımlar.

· Kameranın dış yönü uzaydaki yerini ve görüş yönünü tanımlar.

· Kameranın iç yönü ise görüntüleme işleminin geometrik parametrelerini tanımlar.

Fotogrametrik Haritanın Hazırlanması

Bir arazinin yükseklik eğrisi ve eğimini gösteren, uçak ya da uyduyla çekilen fotoğraflarının düzenlenmesi sonucu oluşan haritalara fotogrametrik harita denir. Bu haritaların hazırlanabilmesi için bazı adımların atılması gerekir. Bu adımlar arasında;

Arazi Çalışması: Haritanın hazırlanacağı arazinin belirlenmesi gerekir ve bu ilk aşamadır. Belirlenen noktalar üzerinde kontrol tesisleri kurulur. Hava işaretlerinin belirlenmesinin ardından arazi üzerinde açı, kenar ve yükseklik ölçümlerinin yapılması gerekir.

Fotoğraf Çekimleri: Arazinin fotoğraflarının uçak, uydu veya drone kullanılarak çekilmesi sağlanır. Görüntü bazlı mekan analizi ve nesne çıkarımı yapılır.

Çizim ve Bütünleştirme : Fotoğrafı çekilen ve tüm ayrıntılarıyla belirlenen arazinin çizim işlemlerine geçilir. Elektronik ortamdan da yararlanarak radar verilerinin işlenmesiyle birlikte harita çizilir.

Fotogrametrik Harita Nasıl Yapılır?

Fotogrametrik haritalar Mimarlık, Harita Mühendisliği veya İnşaat Mühendisliği çalışmalarında kullanılmaktadır. Bu haritalar yapılırken GPS uygulamalardan yararlanılır. Sayısal yüzey, arazi modelleri ve sayısal ortofoto ile yapılır. Bu haritalar bilgisayar programları ile çizilir. Fotogrametri anabilim dalının kapsamı aşağıdaki gibidir;

· Fotogrametri

· Uzaktan algılama

· Görüntü işleme

· Lazer tarayıcılar (havadan ve yersel)

· Hava kameraları (klasik ve dijital)

· Sensöt tabanlı mekânsal veri üretimi

· Görüntü bazlı mekânsal veri analizi

· Radar verilerinin işlenmesi ve analizi

· Mekansal nesne çıkartımı

Fotogrametrik Harita Üretimi Nasıl Yapılmaktadır?

Forogrametrik harita ; dijital kamera, dijital görüntü, ana bilgisayar ve görüntü analiz yatırımı kullanılarak üretilir. Bu haritalar; CCD kameralar yardımıyla bilgisayar ortamında üç boyutlu vektör verileri kullanılarak elde edilir.

Fotogrametrik Harita Üretiminde İşlem Adımları Nelerdir?

Çalışma alanına ait verilen toplanması ve analiz edilmesi: Fotogrametrik yöntemlerle haritası yapılacak bölgenin sınırları belirlenir. Arazi yapısı Google Earth yazılımı ile 3 boyutlu olarak incelenir. Arazi yapısına göre nasıl bir uçuş planı yapılacağını da karar verilmektedir.

Uçuş planının yapılması: Arazinin yapısı belirlendikten sonra en kaliteli sonucu elde etmek için arazi yapısına uygun bir uçuş planı yapılmalıdır. Bu işlem büroda yapılabileceği gibi arazide de yapılabilmektedir.

Uçusun gerçekleştirilmesi: Uçuşu gerçekleştirmek üzere çalışma bölgesine insansız hava aracı ile birlikte bir adet GPS alıcısı ve uçuşun kontrolünü sağlayacak bilgisayarla gidilir.

Verilerin değerlendirilmesi: Toplanan görüntüler büroda eMotion yazılımı ile dengelenir ve işlemeye uygun hale getirilir. Bu aşamada toplanan verilerin doğruluğu da kontrol edilir.

Fotogrametrik çizim: Harita çizimi elde edilen veriler doğrultusunda yapılır. Bu aşamada çizim yöntemine göre ortofoto, stereo model ve 3 boyutlu görüntü kullanılabilir.