Geliştiricilere sertifika verecek bir üst kurul şart

Urban Land Institute (ULI) ve PwC’nin Gayrimenkulde Gelişen Trendler Avrupa 2017 Raporu’nun sonuçlarını açıkladığı toplantıda Atlas Proje Şirket Başkanı ve ULI Türkiye Danışma Kurulu Üyesi Tavit Köletavitoğlu moderatörlüğünde ‘ Gayrimenkul Sektörü Nereye Gidiyor?’ paneli düzenlendi. Panelde çözüm önerileri konusunda görüşlerini belirten Gayrimenkul İçin Strateji Platformu (GİSP) Başkanı Hakan Gümüş, öncelikle genç kuşağın gayrimenkul beklentileri ve trendlerle ilgili bir çalışma yapılması gerektiğini dile getirdi. Gayrimenkul geliştirmek için sertifika veren bir yapılanma olmamasının çok büyük bir eksiklik olduğunu anlatan Gümüş, “Bugün sermayesi olan herkesin girebildiği sektörde Gayrimenkul Düzenleme Üst Kurulu gibi bağımsız bir üst kurul kurularak geliştirici şirketlere sertifika vermeli, denetlemeli” diye konuştu.

'İstanbul ile ilgili karar veren tek bir kurum olmalı'

İstanbul ile ilgili karar veren 15-20 farklı kurum bulunduğunu ve marka değerini artırmak ve hızlı karar alabilmek için tek bir elden çalışma yapılmasının doğru olduğunu kaydeden Gümüş, “Tek bir kurum için düzenleme önerisi sunulması lazım” dedi.

Panelde Amstar Yönetim Kurulu Başkanı ve ULI Türkiye Danışma Kurulu Üyesi Zafer Baysal ise, çok sık değişen imar mevzuatına, kazanılmış hakların kaybedilmemesi gerektiğine, master planının olmayışına, bu nedenle arsa fiyatlarının astronomik bir hale gelişine, bu alanlarda çözüm üretilmesi gerektiğine değindi. Yabancı yatırımcıların blok halde satın alabileceği türde A + ofisler geliştirmesinin önemini vurgulayan Baysal, sektörde brüt-net metrekare karmaşasının fiyatları da karşılaştırma olanağı vermediğini, bu alanın da netleşmesi gerektiğini dile getirdi.

'Gayrimenkule ‘metrekare’ olarak bakmak hatalı'

Jeopolitik istikrar problemine değinen ve değişen sermaye akışı sürecinde dünyada gayrimenkul sektöründen pay almanın giderek zorlaştığını belirten EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü ve Şirket Ortağı Cansel Turgut Yazıcı, “Şapkamızı önümüze koyup ne yapacağımızı düşünme zamanı. Gayrimenkulde geçici çözümlerle rekabet edemeyiz” dedi. “Gayrimenkule gayrimenkul olarak değil metrekare olarak bakıyoruz” diyen Yazıcı, “Neyi kim için üretiyoruz? Gerçekten beklentileri karşılıyor muyuz? diye sormuyoruz. Ayda 100 binin üzerinde konut satılıyor. Bunun yüzde 33’ünün ipotekli ancak bu oran 3 yıl içinde yüzde 40’lardan bu orana düştü. Bunun da yüzde 17’si İstanbul’da satılıyor. Bu nedenle sektöre sadece İstanbul bazlı bakmamak gerekiyor” diye konuştu.

'Günü kurtararak trendleri yeterince izlemiyoruz'

Gayrimenkulde Gelişen Trendler Avrupa 2017 Raporu’na göre 2030 beklentilerinde paylaşımlı ve değişen trendlere uygun özellikli ofislerden bahsedilirken Türkiye’de ağırlıklı olarak geleneksel tipte ofis stoğu oluştuğunu belirten Yazıcı, “Ofis sektöründe 6.5 milyon metrekarelik ofis stoğu var ve bunun 3.8 milyonu inşaat halinde. Trendler başka yönlerde iken biz onları izlemek yerine aynı tip üretimde arz fazlası yaratıyoruz. 12.5 milyon metrekare kiralanabilir alanlı AVM ürettik, sonra yüzde 10’u kapanmak zorunda kaldı. Araştırma yapmadan yapılan yatırımlar boşa gidiyor. Günü kurtarıyoruz. Yeni nesil ne istiyor, dönem bunun üzerine yatırım yapma dönemi” değerlendirmesinde bulundu.

Sektörde vergilerin toplanamadığını ve tapu alım-satım değerlerinin gerçek değerler üzerinden gösterilerek vergi sistemini düzeltmede geç bile kalındığını belirten Yazıcı ise mevzuat, planlama ve ihtisas mahkemeleri kurulması ayağında çalışmalar yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.

Emlakjet Haber