Seli içen beton, ‘maliyetli’ diye kullanılmıyor!

İstanbul’da 9 günün ardından yaşanan ikinci yağış felaketi, ‘iklim değişikliği’ ve doğaya verilen zararın neticesi olarak ceviz büyüklüğünde dolu ile pek çok aracın ve evin camlarının kırılmasına, pek çok binanın çatı, duvar ve tentelerinde hasara neden oldu. Şiddetli yağış, her ne kadar ‘doğanın intikamı’ olarak değerlendirilse de, altyapı yetersizliği ve doğanın betonlaşma ile katledilmesinin altında doğru malzeme kullanılmadığı için sel sularının tahliye edilememesi yatıyor.

Çevreci beton suyu nasıl emiyor?

Asfalt yollarda ‘agrega’, yani kum ve çakıl karışımı arasındaki boşluk zift tarafından tamamıyla doldurulduğu için doğanın hidrolojik çevrim döngüsü bozuluyor ve özellikle şehir içi yol uygulamalarında drenaj (suyun uzaklaştırılması) alanı da sınırlı olduğundan suyun tahliyesi mümkün olmuyor. Geçirimli ve çevreci beton olarak adlandırılan ‘poroz beton’da ise kaplama ile zemin arasında boşluklar, suyun geçişini sağlıyor. Öyle ki Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği (TÇMB) Başkanı M. Şefik Tüzün’ün verdiği bilgiye göre, poroz beton kaplamaların her metrekaresinden yaklaşık 200 litre suyun 1 dakika içerisinde geçişine izin vererek suyu adeta içiyor! Peki poroz beton yeterince kullanılıyor mu? Otobüsten yüzerek inmeye çalışan insanları göz önüne alırsak, hayır.

Malzeme ve uygulama maliyeti yüzünden yaygın değil!

Malzeme maliyeti asfalt ve parke taşı gibi çözümlere nisbeten yüksek olan poroz betonun uygulaması da ciddi derecede teknik bilgi ve uygulama uzmanlığı gerektirdiği için bir de uygulama maliyeti gerektiriyor. Peki bu maliyet, asfalt yolların gerektirdiği yol yenileme maliyeti ve bunun ötesinde sel sonucu oluşan çevre zararı ve mal kayıplarının maliyeti ile karşılaştırılabilir mi? Ya da can kayıplarını düşünürsek, insan hayatına değer biçilebilir mi? Uzmanlara göre, bu noktada acilen malzeme konusunda da adım atmak gerekiyor.

Birleşik Devletler Çevre Koruma Dairesi onaylı

Poroz betonun özel boşluklu yapısı sayesinde yağmur suyu kaplama yüzeyinden alttaki tabakalara geçirerek suyu kirletmeden yeraltı suyunu besliyor. Bu sayede pahalı ve büyük drenaj altyapısı yatırımlarına duyulan ihtiyaç da azalıyor.

Dünyada 20-30 yıl kadar, Türkiye’de ise son yıllarda kullanılmaya başlanan ancak yaşanan felaketlerden henüz yaygın kullanım bulmadığı görülen “poroz beton”, Birleşik Devletler Çevre Koruma Dairesi (EPA) tarafından yollarda en iyi "yağmur suyu yönetim çözümlerinden biri" olarak öne çıkmış. Yollarda ve geniş yüzey alanı bulunan parklarda, otoparklarda poroz beton kullanımının yaygınlaşmasıyla bu tarz olumsuzlukların yaşanmasının önüne geçilebileceğini belirten Tüzün, yağmur suyunun kirletilmeden yer altına ulaştırılmasıyla temiz su kaynağı bulmak için ayrılan bütçenin de daha etkin kullanımına katkı sağladığı kaydetti. Tüzün, Türkiye’de 2011 yılından bu yana Denizli ’de 110 km poroz beton uygulaması gerçekleştirildiğini ve 2015 yılında da altyapısı tamamlanmış yollarda 70 km daha poroz beton temel uygulaması geçen ay ihale edildiğini sözlerine ekledi. Yani bu beton türü, hala yeterince yaygın değil.

Emlakjet Haber